Ponad 80 proc. wpływu na środowisko produktu zależy od etapu projektowania
Unia Europejska kładzie duży nacisk na ekoprojektowanie, co ma kluczowe znaczenie dla zrównoważonego rozwoju. Decyzje podjęte na etapie projektowania danego produktu mogą w ponad 80 proc. wpływać na jego oddziaływanie na środowisko. Inicjatywy związane z ekoprojektowaniem mają na celu nie tylko osiągnięcie korzyści środowiskowych, takich jak zmniejszenie zużycia energii i ilości odpadów, ale także przynoszą obniżenie kosztów produkcji.
– Ekoprojektowanie wchodzi do norm produkcji wszelkiego rodzaju dóbr, m.in. opakowań. Na to wskazuje m.in. dyrektywa PPWR związana z odpadami opakowaniowymi, ale też dyrektywy dotyczące elektroniki. Chodzi o to, żeby stworzyć taki produkt, który by się nadawał później do recyklingu albo ponownego użycia. Taki, który nie miałby wpływu na środowisko, a jeśli już, to raczej pozytywny niż negatywny – mówi agencji Newseria Katarzyna Błachowicz, wiceprezeska zarządu Klastra Gospodarki Cyrkularnej i Recyklingu – Krajowego Klastra Kluczowego.
Polityka Unii Europejskiej w sprawie opakowań odzwierciedla dyrektywa PPWR, która wprowadza wymóg, aby każde opakowanie od 1 stycznia 2030 roku było projektowane z myślą o recyklingu. Ostatecznym celem jest, by do 2035 roku każde opakowanie mogło być poddane recyklingowi na dużą skalę, co wymaga rozwiniętych systemów zbierania, sortowania i przetwarzania opakowań.
Najlepsze opakowanie to takie, które jest jednorodne, czyli nie mamy w nim powlekanych warstw, nie mamy dodatków, folii, aluminium. Jest ono wykonane z monomateriałów albo takich, które łatwo rozdzielić i one potem mogą zostać ponownie wykorzystane. Kolejna rzecz, na którą zwracamy uwagę, jest taka, żeby opakowania nie miały wolnych przestrzeni – wskazuje Katarzyna Błachowicz.
Przy odpowiednim podejściu można zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych, co jest niezwykle istotne w kontekście walki ze zmianami klimatycznymi. Wprowadzenie obiegowej gospodarki jest kolejnym krokiem w celu zminimalizowania ilości generowanych odpadów oraz emisji toksycznych substancji, które są często komponentami dzisiejszych opakowań.
– Jeszcze jeden z elementów ekoprojektowania, jaki wpływa na środowisko, to oczywiście zmniejszenie ilości odpadów, ponieważ jak myślimy o projektowaniu produktów, które będą się nadawały do ponownego użycia albo recyklingu, to będziemy mieli zmniejszoną masę różnego rodzaju odpadów, które z tego powstają – wymienia ekspertka Klastra Gospodarki Cyrkularnej i Recyklingu.
Z danych udostępnionych przez Parlament Europejski wynika, że w 2021 roku przeciętny mieszkaniec UE wytwarzał rocznie prawie 190 kg odpadów opakowaniowych. Z kolei w Polsce to około 172 kg na osobę, co plasuje nas poniżej średniej unijnej. Warto zauważyć, że 40 proc. tych odpadów stanowi papier i karton, a 19 proc. plastik.
– W branży opakowań pojawiają się nowe trendy i innowacje. Trzeba jednak być ostrożnym. Są firmy, które faktycznie myślą prośrodowiskowo – żeby te opakowania były bezpieczne, a potem po użytkowaniu trafiały do odpowiednich miejsc. Pojawiają się też jednak greenwashingowe zapewnienia – radzi Katarzyna Błachowicz.
Ekoprojektowanie odnosi się również do sprzętu elektronicznego, gdzie aktualne regulacje mają na celu wydłużenie czasu użytkowania tych produktów oraz zapewnienie ich naprawialności. Na przykład, każdy laptop produkowany od 2026 roku będzie musiał być wyposażony w gniazdo USB-C, co ma na celu uproszczenie ładowania i zmniejszenie odpadów związanych z różnymi typami portów.
– Wykorzystanie ekoprojektowania powoduje zmniejszanie zużycia energii o 10 proc. Takie są dane z 2021 roku. To są olbrzymie kwoty dla użytkowników sprzętu, więc odczuwają oszczędności finansowe w kieszeni – przypomina ekspertka.
Katarzyna Błachowicz zaznacza, że choć ekoprojektowanie wymaga zaangażowania producentów na różnych poziomach, to w dłuższej perspektywie czasowej przynosi to korzyści ekonomiczne, w tym mniejsze wydatki na zarządzanie odpadami.
– To nie jest proces jednego dnia, to jest praca nad jego projektowaniem z myślą o tym, co w całym łańcuchu wartości może się z takim opakowaniem, produktem czy sprzętem wydarzyć – wskazuje ekspertka.
na podstawie Newseria.pl, fot. Newseria.pl
